19 januari 2020 om 11:01 uur
HEERENVEEN – De van oorsprong uit Heerenveen afkomstige Johan Spin heeft een nieuw boek uitgebracht: Reizen door het land van de blues. Dat gaat over ontmoetingen in het diepe zuiden van de Verenigde Staten.
Jurjen K. van der Hoek schreef een boekbespreking. Hieronder zijn tekst.
Het is geen complete en rijk geïllustreerde reisgids die alles biedt voor een geslaagde reis. Waarin de mooiste plekjes op de trip door een bepaald land van hun beste kant worden belicht. Vooral worden de toeristische trekpleisters bezocht, die waar de omgeving van de meest goede kant bekeken is. Het boek “Reizen door het land van de blues” van Johan Spin is dat allemaal niet. Het is veeleer een handboek voor de trekker, de backpacker die low budget de werkelijk beste kant van het zuiden van de Verenigde Staten wil zien. Met dit boek in de rugzak of op het dashboard doorkruis je gemakkelijk de staten van Oklahoma tot Alabama en van Texas tot Tennessee. Het neemt je mee op een avontuur in een schijnbaar onherbergzaam landschap. Waar de tijd volgens westerse begrippen lijkt stil te staan. Waar de mensen blij zijn met iedere dag die ze krijgen. Gelukkig met de meest elementaire levensbehoeften. Het is een landstreek die zich goed laat beschrijven, een wereld die interessant is om over te lezen.
Het boek kan gelezen worden als avonturenroman. Johan Spin tekent zijn ervaringen op in een leesbare stijl. Het is net alsof je op de achterbank van Spins huurauto meerijdt door dat diepe Amerikaanse zuiden. Door veel achtergrondinformatie te geven over de geschiedenis van een landstreek of de historie van een inwoner leest het boek als vanzelf. Spin is niet alleen figuurlijk diep in de streek gedoken, ook letterlijk heeft hij de beschikbare kennis opgedaan door diverse literatuur te raadplegen. Zo komt de lezer veel te weten over de dorpen en gehuchten die zijn aangedaan. De karakteristieke personen die hem gastvrij onderkomen aanbieden en altijd wel een treffend verhaal in petto hebben.
Hoewel de titel van het boek anders doet vermoeden, lijkt er naar verhouding weinig muziek in het boek te zitten. Wel klinken tussen de regels door de bluesklanken, want het zijn toch zeker de streken waar deze muziekstijl ontstaat. Het vindt de oorsprong in de muziek van de slaven uit Afrika die vooral noodgedwongen neerstrijken in de Mississippidelta. Maar Johan Spin vertelt daar wijdweidig over in zijn boek. Telkens vooral mannen en enkele vrouwen aanhalend die leefden van de muziek. Slechts enkele staken maar hun hoofd boven het maaiveld. En een handvol hebben naam en faam verworven. Eigenlijk zijn de anekdotes en cursiefjes opgetekend uit de monden van boeren, burgers en barmannen het meest interessant. En Spin treft nogal wat buitenlui op zijn reizen.
Bij iedere jukejoint en in elke bar wordt hij joviaal ontvangen. De man from Holland wordt met alle egards ontvangen. Hij bezoekt festivals, musea en begraafplaatsen om maar zoveel mogelijk te kunnen proeven van de bluesmannen. Mensen vragen zich af waarom hij zo ver reist om weinig betekenisvolle gehuchten te bezoeken. Een enkele keer hangt een hoertje om zijn hals. Er valt veel stof tot nadenken te halen uit deze roadtrip. Het schrijven ervan gaat Johan Spin goed af, het Amerikaanse zuiden is dan ook het gebied waar – buiten de roots in Nederland om – zijn hart ligt: home away from home. De relaxte atmosfeer, de zuidelijke gastvrijheid en de meest aardige mensen spreken hem aan. Het straalt door in zijn schrijfstijl, die het lezen van het boek prettig maakt. Je kunt aan zijn lippen hangen bij wijze van spreken. “Ik reis nooit volgens een vast plan”, lees ik, “want het is juist de onvoorspelbaarheid van het reizen over onbekende wegen en het enorme gevoel van vrijheid wat iedere reis weer tot een fascinerende onderneming maakt.”
Opmerkelijk is het wel dat het boek begint en eindigt met een religieus getint hoofdstuk. Daartussen in spelen de gebeurtenissen zich af en stapelen de feiten zich op. Alsof Spin het boek een kapstok wilde geven. Een meditatieve ervaring en een diepere betekenis. De blues is tenslotte een levensbeschouwing. En voor Johan is New Orleans het Mekka van het zuiden. De plek waar hij naar terug zal blijven komen, want “you can leave America, but it will never leave you”.
Zie ook het weblog Kunststukjes.
(Tekst Jurjen K. van der Hoek)